Chirurgiczna replantacja i unieruchamianie zębów

Replantacja i czasowe szynowanie należą do częstych procedur pourazowych w chirurgii stomatologicznej i stanowią element pilnego postępowania, którego celem jest ochrona własnych tkanek i minimalizacja konieczności ekstrakcji i natychmiastowych uzupełnień protetycznych.

Wskazania

• • Ostry uraz z całkowitym wybiciem zęba stałego u pacjenta, u którego możliwe jest szybkie przywrócenie zęba do gniazda; im krótszy czas poza jamą ustną i im lepsze medium przechowywania (np. mleko, sól fizjologiczna), tym większa szansa powodzenia.
  • Brak rozległych złamań korzenia lub pęknięć niepozwalających na stabilne unieruchomienie oraz brak przeciwwskazań ogólnych do zabiegu w trybie pilnym.

Etapy postępowania

• • Natychmiastowa ocena urazu i diagnostyka radiologiczna, delikatne oczyszczenie zęba i zębodołu bez uszkadzania ozębnej, atraumatyczna replantacja i ustawienie zęba w prawidłowej pozycji.
  • Czasowe unieruchomienie elastyczną szyną do sąsiednich zębów (najczęściej 1–2 tygodnie, dłużej przy współistniejących złamaniach wyrostka), kontrola gojenia i wdrożenie profilaktyki przeciwzakaźnej zgodnie ze wskazaniami.

Unieruchamianie (szynowanie) zębów

• • Stosuje się elastyczne szyny kompozytowo drutowe lub włókna, które stabilizują ząb, a jednocześnie pozwalają na fizjologiczne mikroruchy sprzyjające przebudowie ozębnej.
  • Okres szynowania zależy od rodzaju urazu: najkrótszy dla wybicia bez złamań, dłuższy w przypadku złamań korzenia lub kości wyrostka zębodołowego; niezbędne są regularne kontrole.

Leczenie endodontyczne po replantacji

• • Zęby o dojrzałych wierzchołkach zwykle wymagają leczenia kanałowego w krótkim czasie po replantacji, aby zapobiec resorpcji zapalnej; w zębach z niedojrzałymi wierzchołkami możliwa jest obserwacja pod kątem rekanalizacji i rewaskularyzacji.
  • Kontrola radiologiczna ocenia resorpcję i gojenie tkanek okołowierzchołkowych, a ewentualne leczenie wsteczne rozważa się przy cechach przewlekłego stanu zapalnego.

Czynniki wpływajace na rokowania

• • Czas od wybicia do replantacji, sposób przechowywania zęba, integralność ozębnej oraz stabilne, ale elastyczne unieruchomienie mają kluczowe znaczenie dla odsetka powodzeń i ograniczenia resorpcji zewnętrznej.
  • Higiena, dieta miękka w pierwszych dniach i przestrzeganie zaleceń pozabiegowych zmniejszają ryzyko zakażeń i powikłań.