Radektomia

Kiedy się ją rozważa

Przebieg

• • W znieczuleniu miejscowym chirurg odpreparowuje dziąsło i kość, odseparowuje i usuwa wybrany korzeń, pozostawiając koronę kliniczną nienaruszoną; zębodół bywa wypełniany materiałem kościotwórczym, a rana zaopatrywana szwami.
  • Po operacji pozostała część zęba jest zabezpieczana i planowana do odbudowy (np. wkład koronowo‑korzeniowy, korona), aby przywrócić wytrzymałość i funkcję żucia.

Wskazania

• • Przy przewlekłych stanach zapalnych, nieodwracalnych uszkodzeniach lub złamaniach pojedynczego korzenia przy jednoczesnej możliwości zachowania i stabilizacji pozostałych korzeni.
  • W przypadku niepowodzenie lub niemożność leczenia endodontycznego w jednym z kanałów, przy konieczności zachowania zęba ze względów funkcjonalnych lub protetycznych.

Przeciwwskazania i ograniczenia

• • Uogólnione lub rozległe zmiany obejmujące pozostałe korzenie, zaawansowana choroba przyzębia, niekorzystny stosunek korona/korzeń lub zbyt krótkie korzenie utrudniające trwałą odbudowę.
  • Brak możliwości uzyskania szczelnej, stabilnej rekonstrukcji lub niewystarczające podparcie kostne osłabiają rokowanie.

Różnice względem hemisekcji i resekcji

• • W radektomii usuwa się tylko korzeń, korona pozostaje; w hemisekcji usuwa się korzeń wraz z odpowiadającą mu częścią korony; w resekcji (apikoektomii) odcina się jedynie wierzchołek korzenia w celu eliminacji ogniska zapalnego.

Przebieg po zabiegu i gojenie

• • Szwy zdejmowane zwykle po około tygodniu, a przebudowa kości w miejscu usuniętego korzenia trwa miesiące, typowo do 6–8 miesięcy; w tym okresie planuje się etapową odbudowę protetyczną.
  • Zalecenia obejmują higienę atraumatyczną (delikatne szczotkowanie okolicy), płukanki antyseptyczne zgodnie z zaleceniami oraz kontrolę w celu oceny krwawienia, obrzęku, gojenia i stabilności filaru pod odbudowę, modyfikacja diety w pierwszych dniach.

Kluczowe korzyści

• • Zachowanie własnej korony i części zęba, utrzymanie kontaktów zgryzowych oraz podparcia dla przyszłej odbudowy, co ogranicza konsekwencje pełnej ekstrakcji.

Alternatywa dla natychmiastowej implantacji lub mostu, przy zachowaniu większej ilości naturalnych tkanek.

Jeśli przy takiej kwalifikacji pojawia się wątpliwość między hemisekcją, radektomią a resekcją wierzchołka, kluczowa jest analiza, czy trzeba usunąć część korony wraz z korzeniem (hemisekcja), sam korzeń przy zachowanej koronie (radektomia), czy jedynie wierzchołek korzenia w celu eliminacji ogniska zapalnego (resekcja).